Suudi Arabistan’da iki yıl çalıştıktan sonra Raj Kumar Mahato, yerel olarak haruwa-charuwa olarak bilinen zorla çalıştırma sistemine karşı bir eylemci olmak için Nepal’in Siraha bölgesine döndü.
Haruwa, başkaları için toprağı süren bir kişi için yerel bir terimdir, charuwa ise sığırları otlayan işçilerdir.
Nepal’in orta ve doğu Terai bölgesinde, Nepal-Hindistan sınırı boyunca uzanan düz bir arazi kuşağı olan hakim sistem altında, ayrıcalıklı kast toprak sahipleri, yoksul köylüleri borçları için yüksek faiz oranlarında borç vererek esaret altında tutuyor. Sonra onlar yıllarca, hatta bazen nesiller boyu onlar için çalışmak zorunda kalırken, yoksul borçlular borçlarını ödemeye çalışıyor.
Çalışma şekli, uluslararası sözleşmelere göre zorla çalıştırmadır.
“Bir kralın hizmetindeki ortaçağ serfleri gibiyiz. 37 yaşındaki Mahato, Al Jazeera’ya verdiği demeçte, hayattaki rolümüz, geniş arazilere sahip olan ancak bunları kendileri ekemeyen zengin adamların hizmetkarları olarak anlaşılıyor.
2013 raporuna göre (PDFUluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yayınlanan Nepal’in tarım sektöründe zorla çalıştırma hakkında, haruwa-charuwa sisteminde çalışan hanelerin ezici bir şekilde %95’i zorla çalıştırma mağduru.
Nepal’in dalit topluluğuKarmaşık Hindu kast sisteminin en alt grubu, haruwa-charuwa sisteminde en çok sömürülen gruptur. Hayatlarının her alanında ayrımcılığa uğrayan zavallı Dalitler, ayrıcalıklı kastlara mensup toprak sahiplerinin kurduğu borç tuzağına yakalanır.
Haruwa-Charuwa işçileri, yüksek tarım mevsimi boyunca genellikle sabahtan akşama kadar çalışırlar, ancak çalışmaları için asgari ücret alırlar.
“Çiftçilere, toprağı işlemek için ihtiyaç duydukları tohum ve tarım araçlarını satın almaları için aylık %3 faiz oranıyla küçük yevmiye ve kredi veriyoruz. Hasattan sonra üretimin yüzde 50’sini alıyoruz ve geri kalanıyla kalıyorlar” dedi. 35 yaşındaki haruwa-charuwa çiftçisi Ansari Arnama, El Cezire’ye söyledi.
“Ailem köyün en büyük toprak sahibi, bu yüzden köylüleri tarım alanlarımızda çalışmaya davet ediyoruz. Köydeki 30 hanenin yaklaşık yarısı bizim için çalışıyor, “dedi Nepal-Hindistan sınırına yakın bir köy olan Mahanaur’da yaşayan Arnama.
Sistem Mahato’yu kızdırır. “Bunların hiçbiri yasal değil, gayri resmi bir sistem. Hepimiz özgür olmayı arzuluyoruz çünkü dürüst olmak gerekirse, kim zenginlerin kölesi olmak ister? O sorar.
Nepal’in Gümrüklü Çalışma (Yasaklama) Yasası 2002, “hiç kimse kimseyi bağlı işçi olarak tutamaz veya kiralayamaz” diyor. Ancak yasa, Himalaya ülkesinde borç esaretini ve zorla çalıştırma uygulamalarını durduramadı.
Birçok kurban gelişen Körfez bölgesini tünelin sonundaki ışık olarak gördü. ILO raporu, “yurtdışında iş fırsatlarının açılmasının”, mütevazı da olsa haruwa-charuwa sisteminin aşınmasına yol açabileceğini söylüyor.
2020 yılında Nepal’de kazandı Gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) yaklaşık dörtte biri olan işçi dövizlerinde 8.1 milyar dolar.
2015 yılına kadar Suudi Arabistan’da bir et paketleme şirketi için çalışan Mahato, Körfez’deki işlerin haruwa-charuwa sisteminden “daha iyi” olduğunu, ancak çalışan-işveren ilişkilerinin “çok farklı olmadığını” söyledi.
“Maaş daha iyiydi, konaklama ve yemek teklif edildi ama günün sonunda yine de zengin bir insan için çalıştım. Bizi dinleyecek kimse yok ve dertlerimize merhametli olun. İster Nepal’de ister Suudi Arabistan’da fakir bir adam olmak her zaman zor olacak ”diyor.
Ayrıca Körfez ülkelerine göç, sömürüden kurtulmanın gümüş kurşunu değildir. Nepalli toprak sahipleri, haruwa-charuwa sisteminden kaçanların kontrolünü elinde tutuyor ve işe alım ajansları, iş bulmaları için Körfez işçilerinden büyük meblağlarda para talep ediyor, bu da Nepal’in işçilerden alınan ücretleri 10.000 rupi (82 $) ile sınırlayan yasasını ihlal ediyor.
Ellerinde yasadışı işe alım ücretlerini ödeyecek likit varlıklar olmadığından, hevesli işçiler, göçlerini fahiş bir faizle finanse etmek için onları sömüren aynı toprak sahiplerine yöneliyor. Bazen işçiler, yetişkin aile üyelerinden birini teminat olarak bile rehin verirler.
Al Jazeera’nin doğu Terai bölgesinde görüştüğü tüm haneler göç etmek için kredi kullandı.
Kredi taksitlerini ödemek için her ay eve para göndermek zorunda kalan gurbetçi işçiler, kredi geri ödenene kadar kötü çalışma koşullarının kurbanı oluyorlar.
* Davalının kimliğini korumak için isim değiştirilmiştir. Ramu Sapkota bu rapora katkıda bulunmuştur.