Dünya çapında gıda fiyatları yükselirken, Birleşmiş Milletler, Ukrayna’daki savaşın fiyatların kötüleşmesi ve küresel bir gıda krizine neden olma riski taşıdığı konusunda uyarıyor.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) gıda fiyat endeksiBM ajansı Cuma günü yaptığı açıklamada, dünyanın en çok ticareti yapılan temel gıdalarının fiyatlarını ölçmek için kullanılan bir aracın Mart ayında rekor kırmasının ardından Mayıs ayında üst üste ikinci ay düştüğünü söyledi.
Düşüşe rağmen, Mayıs endeksi, Rusya’nın dünyanın en büyük ekmek sepetlerinden biri olan Ukrayna’yı işgaline ilişkin endişelerin etkisiyle fiyatları bir önceki yıla göre yüzde 22,8 daha yüksek gösterdi.
FAO’nun baş gıda krizi analisti Luca Russo, El Cezire’ye şunları söyledi: Ukrayna’nın işgali enerji fiyatlarını artırdı, aynı zamanda yardım ulaştırma maliyetini de artırdı. Ciddi bir gıda krizi riski özellikle ABD’de hissediliyor. gelişen dünyadiye uyardı.
Al Jazeera, bu hafta Russo ile mevcut uluslararası tepki hakkında onu neyin endişelendirdiğini, küresel bir gıda fazlası varken milyonlarca insanın nasıl açlıkla karşı karşıya kalabileceğini ve 2023’ün neden “çok, çok tehlikeli bir yıl” olabileceğini konuştu.
El Cezire: Şu anda neden küresel bir gıda krizi var?
Luca Russo: Birincisi, bu yeni bir kriz değil. Şiddetli gıda güvensizliği ile karşı karşıya kalan insan sayısı son altı yılda çarpıcı bir şekilde arttı. Ukrayna’daki savaş, son derece karmaşık bir durumdaki son unsurdur. BM, son 20 yılda açlık çeken insan sayısını azaltmada büyük ilerleme kaydetti. Ancak son yıllarda yaklaşık 20-30 ülkede tersine bir eğilim var.
Ukrayna’daki savaş devam ederse, 2023 çok çok tehlikeli bir yıl olabilir.
El Cezire: Neden bu?
Rusça: Kırılgan gıda sistemleri, kötü yönetişim, çatışma ve iklim değişikliği. Son beş veya altı yılda, hayatta kalmak için yardıma ihtiyacı olan insan sayısı iki katına çıktı. Ukrayna’daki gibi olaylar bizim için büyük endişe kaynağı.
Al Jazeera: Ukrayna’daki kriz gıda arzını nasıl tehdit ediyor?
Rusça: Bugün küresel gıda kıtlığı olmadığını netleştirmemiz gerekiyor. Yemek mevcuttur. Size bir rakam vermek gerekirse, dünya her yıl yaklaşık 780 milyon mt buğday üretiyor ve bu yılki kıtlık sadece üç milyon.
Al Jazeera: Yani yemek sıkıntısı yok ama bir gıda krizi mi var diyorsunuz?
Rusça: Yiyecek sıkıntısı yok ama fiyatlar artıyor. Bunun nedenlerinden biri, artan enerji maliyetidir. Ukrayna savaşının bir sonucu olarak, 19 ülke geçtiğimiz ay gıda ihracatına yönelik kısıtlayıcı tedbirler başlattı. Bütün bunlar fiyatların yükselmesine katkıda bulunuyor.
Buğday, mısır ve akaryakıt fiyatlarındaki artış, aynı parayla çok daha az yardım sunabileceğimiz anlamına geliyor.
Al Jazeera: Hangi ülkelerin daha fazla yardıma ihtiyacı var?
Rusça: Ukrayna krizinden önce Afganistan, Yemen, Güney Sudan, Kuzeydoğu Nijerya ve Somali’deki kıtlık durumlarını izliyorduk. Gıda fiyatlarındaki değişiklikler onlar üzerinde yıkıcı bir etkiye sahip olabilir.
Al Jazeera: Yeterince yiyecek olduğundan bahsettiniz. İhtiyacı olan insanlara ulaştırmanın nesi yanlış?
Rusça: Buğday ve akaryakıt fiyatlarındaki artış, aynı parayla çok daha az yardım sunabileceğimiz anlamına geliyor. Ayrıca bazen bir çatışma bölgesinde kapana kısılmış insanlara ulaşamazsınız.
Al Jazeera: Gıda krizinin daha da kötüleşmesini önlemek için şimdi ne yapılabilir?
Rusça: Risk altındaki insanları gözden kaçırmadığımızdan emin olmak için fiyatları ve gıda güvensizliğini yakından izleyin. Ayrıca tarıma daha fazla yatırım yapmamız gerekiyor. Bazı ülkelerde, nüfusun %80’i buna bağlıdır. Ancak bugün insani yardımın sadece %8’i kırsal geçim kaynaklarını desteklemek için kullanılıyor.
El Cezire: Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş 2023’te devam ederse ne olur?
Rusça: Çok ciddi eksiklikler gördük. Savaş devam ederse, 2023 çok çok tehlikeli bir yıl olabilir.
El Cezire: En çok kim etkilenecek?
Rusça: Ukrayna ve Rusya’dan ithalata bağımlı olan ve temel gıdaları buğday ve mısır olan ülkeler. Kuzey Afrika ve Orta Doğu kritik bölgelerdir.
Al Jazeera: Sizce dünya liderleri yeterince şey yapıyor mu? BM acil durum çağrılarını dinliyorlar mı?
Rusça: Tüm dikkatler Ukrayna’daki savaşa odaklanmış durumda. Umarım liderler yavaş yavaş Ukrayna’daki krizin bir sonucu olarak dünyanın diğer bölgelerinde de sorunlar olduğunu anlarlar.
El Cezire: BM son zamanlarda milyarderlerden daha fazlasını yapmalarını istedi. Dünyanın en zengin adamı Tesla CEO’su Elon Musk’ı bağış yapmaya çağırdı. Gerçekten sadece para kıtlığı mı?
Rusça: Musk, “X paranın açlığı giderebileceğini kanıtlayabilirseniz, bunu yapmaktan memnuniyet duyarım” dedi. Ama bu kısa vadeli bir çözüm. Önemli olan, açlığın temel nedenlerinin uzun vadeli yatırımlarla ele alındığından emin olmaktır.
Bu röportaj uzunluk ve netlik için düzenlendi.